Kaplica Czaszek

Kaplica Czaszek w Czermnej została wybudowana w 1776 roku w stylu barokowym przez ówczesnego proboszcza parafii ks. Wacława Tomaszka. Jest dla Kudowy Zdroju miejscem szczególnym. W całej Europie znajdują się tylko trzy podobne obiekty. Czermna jest dziś dzielnicą Kudowy, a sama kaplica oddalona jest od centrum o około kilometr. Położona pomiędzy kościołem świętego Bartłomieja i stojącą nieopodal dzwonnicą. Wymurowana na planie kwadratu, skrywa w swoim wnętrzu prawie 25 tysięcy ludzkich szczątków.

Ludzkimi czaszkami i kośćmi wyłożone są ściany oraz sklepienie kaplicy. Znajduje się ich tu około 3 tysięcy, pozostałe szczątki złożono do krypty pod kaplicą. W samej kaplicy znajduje się również skromny barokowy ołtarz z krucyfiksem oraz dwie rzeźby aniołów wykonane z drewna. Jeden z nich trzyma trąbkę z łacińskim napisem „Powstańcie z martwych”, natomiast drugi trzyma wagę i łaciński napis „Pójdźcie pod sąd”.

Ksiądz Tomaszek, który był z pochodzenia Czechem, rozpoczął zbieranie ludzkich szczątków w roku 1776. Były to kości ludzi, którzy zmarli w okolicach Kudowy, Polanicy i Dusznik na epidemię cholery panującej w latach 1618-1648 w okresie wojny 30-sto letniej oraz ofiar kolejnych wojen Śląskich w latach 1740-42, 1744-45 oraz wojny 7-dmio letniej z lat 1756-63.

Pomysł zbudowania Kaplicy Czaszek zrodził się w głowie księdza przypadkiem, gdy w trakcie spaceru znalazł pierwsze zwłoki. Postanowił godnie je pochować, jednak w trakcie ich wykopywania natrafił na kolejne szczątki. Z pomocą kościelnego i grabarza zaczęto je wydobywać oraz oczyszczać, a następnie gromadzić w istniejącej wtedy kaplicy. Jednak ze względu na rozmiar znalezisk, koniecznym stało się wybudowanie większego miejsca spoczynku. Szczątki zbierano do Kaplicy prawie 20 lat, do śmierci Ks. Tomaszka, która nastąpiła w roku 1804.

Czaszka ks. Tomaszka, zgodnie z jego wolą, została przeniesiona do Kaplicy 20 lat po jego śmierci. Podobnie złożono tam czaszkę pomagającego mu grabarza a także noszącą ślady kul czaszkę sołtysa Czermnej oraz jego małżonki. Ponieważ wyjątkowe fragmenty ludzkich szkieletów zostały wyeksponowane dla odwiedzających to miejsce, zobaczyć tu można np. czaszkę zabitego Tatara, czaszkę kaleki na której widoczne są zmiany chorobowe czy kość udową 2 metrowego Szweda.